Aktywność naukowa – Maciej Oksztulski

Działalność badawcza w obszarze autyzmu (dra Macieja Oksztulskiego i jego promotora, prof. Macieja Perkowskiego) jest kontynuowana za sprawą grantu „Uprawnieni teoretycznie? Status prawny osób ze spektrum autyzmu na rynku pracy (w ujęciu krajowym, międzynarodowym i porównawczym” dofinansowanym przez Narodowe Centrum Nauki w ramach programu Preludium 19. Maciek stara się nie tylko przeanalizować przepisy prawa polskiego i międzynarodowego, w tym prawa Unii Europejskiej, ale też przyjrzeć się praktyce dotyczącej zatrudnienia osób ze spektrum autyzmu. Chce też porównać wybrane polskie rozwiązania wspierające ich zatrudnienie z rozwiązaniami stosowanymi w krajach UE (Szwecji i Holandii, które są uważane za najbardziej przyjazne osobom niepełnosprawnym) oraz USA.

Badania pokazują, że obowiązujące przepisy prawne w sposób niesystematyczny i nieadekwatny kształtują sytuację prawną autystów w zakresie realizacji ich prawa do nauki i rozwoju osobistego (w tym kariery zawodowej). Towarzyszą temu rozliczne bariery społeczne, organizacyjne i wynikające z indywidualnych ograniczeń mentalnych. Z drugiej strony zapewnienie rozwiązań w pełni właściwych jest zadaniem niezwykle trudnym, gdyż wymaga z jednej strony doskonalenia poszczególnych działań indywidualnych kierowanych do konkretnych osób z autyzmem, a z drugiej strony budowania w oparciu o bieżące systematyzowanie doświadczeń indywidualnych (jak wyżej) możliwych do uchwycenia rozwiązań systemowych.

Oczywiście horyzontalnie proces ten musi przebiegać dynamicznie i podlegać umiędzynarodowieniu, by możliwie szybko przekazywać dobre praktyki i weryfikować planowane działania. Naukowo konieczne jest podejście interdyscyplinarne. Korzystny wpływ społeczny wywiera popularyzacja działań ukierunkowanych na włączenie i poprawę behawioralnej dostępności na użytek autystów, włącznie z wykorzystaniem mediów masowych, w tym zwłaszcza Internetu. Wartością dodaną w tym przypadku jest zauważalna zmiana postaw sceptyków i wyjściowo labilnych decydentów. Udało się dostrzec problem zapewnienia możliwości samorealizacji wysoko funkcjonujących osób ze spektrum autyzmu, w tym przede wszystkim prawa do nauki.

Podstawą wyjściową tych i innych badań stanowił nietypowy projekt „NO AUTism! Kształcenie i rozwój personalny doktoranta z autyzmem – status quo i interdyscyplinarna optymalizacja perspektyw społecznych i zawodowych”. Włączenie do zespołu badawczego Maćka (niemówiącej, wysoko funkcjonującej osoby ze spektrum autyzmu) pozwoliło na osadzenie badań w sposób praktyczny. Badania wypełniły lukę w tym temacie, rozpoczynając szerszą dyskusję naukową nad prawami osób ze spektrum autyzmu.

W trakcie badań korzystano z dorobku naukowego różnych dyscyplin naukowych, m.in. nauk o edukacji, nauk medycznych czy socjologii. Korzystano również z metod charakterystycznych dla innych dyscyplin, np. wywiad, studium przypadku. Podczas badań współpracowano z przedstawicielami nauk o edukacji, o czym świadczą wspólne publikacje naukowe.

Warte uwagi jest opublikowanie cyklu artykułów (prócz ww.) naukowych nt. problemów osób z autyzmem w dostępie do edukacji na poziomie szkolnictwa wyższego:

Oksztulski M., Bezdroża w krainie edukacji, czyli wybrane doświadczenia doktoranta ze spektrum autyzmu w drodze do celu, [w:]
Aksjologiczne i prawne aspekty niepełnosprawności, A. Drabarz (red.), Wydawnictwo: Temida 2, Białystok 2020
Karowicz-Bienias S.A., Oksztulski M., Prawo do nauki osób z autyzmem. Wymiar krajowy i międzynarodowy, [w:] Prawo międzynarodowe.
Teoria i praktyka, I. Kraśnicka, (red.), Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2020, s. 279-306
Perkowski M., Oksztulski M., Autism as a Disability (From the Lawyer’s Perspective), “Białostockie Studia Prawnicze” 2018, vol. 23,
no. 4, p. 43-56
Perkowska M., Oksztulski M., Perkowski M., Wnorowski K., Prawo do nauki osób z autyzmem w polskim szkolnictwie wyższym – założenia i doświadczenia praktyczne na przykładzie projektu NO-AUTism, „Chowanna” 2017, t. 1 (48) [numer tematyczny: Niebezpieczna humanistyka – wywrotny wymiar pedagogiki i edukacji], p. 219-244
Oksztulski M., Prawo do godności osób autystycznych, [w:] Umiędzynarodowienie krajowego obrotu prawnego. Tom I, M. Perkowski, W. Zoń (red. nauk.), Białystok 2016, p. 91-120

Były też głoszone liczne referaty na konferencjach:

Międzynarodowa konferencja naukowa pt. Pedagogika społeczna 2016. Przyszłość Europy; Rozwiązywanie problemów społeczno-kulturowych, Brno (Republika Czeska) dn. 12–13.04.2016 r., M. Perkowska, referat: „Rola i zadania instytucji edukacyjnych w procesie socjalizacji na przykładzie projektu „NO-AUTism”.
II Ogólnopolskie Forum Studentów z Niepełnosprawnościami Łódź 2016 pt. „Prawa Studentów z Niepełnosprawnością”, Łódź dn. 15-17.04.2016 r., M. Oksztulski, K. Wnorowski, referat: „Prawo do edukacji”.
Międzynarodowe seminarium naukowe „Jedność czy różnorodność świata akademickiego? Międzynarodowa wymiana doświadczeń”, Białystok, dn., 9.11.2016 r., M. Oksztulski, referat pt. „Osoby niepełnosprawne w szkolnictwie wyższym na przykładzie województwa podlaskiego”.
Udział w seminarium „W świecie autyzmu osób dorosłych”, Łomża, dn. 24.03.2017 r., M. Oksztulski, referat pt. „Codziennie udowadniam, że
chcieć to móc”.
Konferencja „Autyzm na co dzień”, Suwałki, dn. 1.04.2017 r., M. Oksztulski, referat pt. „Przyszłość wielka niewiadoma”.
Międzynarodowa konferencja „Legal Education in Changing Europe”, Brno (Republika Czech) 9-21.04.2017 r., I. Krasnicka, referat: (Legal) education challenges for young students with Autism. Comparative Perspective.
XIV Ogólnopolskie Spotkanie Studentów Niepełnosprawnych, konferencja „Samorozwój bez ograniczeń”, Kraków dn. 7-10.07.2017 r., M.
Oksztulski, referat: „Autysta doktorantem prawa”.
Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Prawo wobec wyzwań współczesności”, Białystok dn. 14.09.2017 r., M. Oksztulski, referat: „Kształcenie autystów jako edukacyjne wyzwanie XXI w. Alternatywne rozwiązania wspierające doktorantów z zakresu nauk prawnych w procesie kształcenia”.
Ogólnopolska konferencja pt. „Autyzm w rodzinie-wyzwanie naszych czasów?”, Chrusty, dn. 2-3.12.2017 r., M. Oksztulski, referat pt.
„Autyzm to wielka niewiadoma”.
Konferencja „Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole”, Kielce dn. 5.04.2018 r., M. Oksztulski, referat pt. „Autyzm-co to
znaczy?”.
Konferencja „Specjaliści dla autyzmu 2018”, Włocałwek, dn. 7.04.2018 r., M. Oksztulski, referat pt. „Osoby niepełnosprawne w szkolnictwie wyższym”.
Konferencja „Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole”, Kielce, dn. 19.04.2018 r., M. Oksztulski, referat pt. „Prawo do nauki osób ze spektrum autyzmu”.
Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Prawo międzynarodowe – teoria a praktyka” połączona ze Zjazdem Katedr i Zakładów Prawa Międzynarodowego, Białystok–Wilno, 9-12.05.2018 r., (sesja plaktowa) M. Oksztulski, S.A. Karowicz-Bienias: „Prawo do nauki osób z autyzmem. Wymiar międzynarodowy i krajowy”.
III Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. „Współczesne wyzwania ochrony środowiska”, Olsztyn, dn. 21-22.09.2018 r., A. Drabarz, M. Oksztulski, referat pt. „Dostęp do środowiska osób z niepełnosprawnościami. Wybrane problemy i postulaty”.
Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Aksjologiczne i prawne aspekty niepełnosprawności”, 11-12 kwietnia 2019 r., M. Oksztulski, referat:
„Bezdroża w krainie edukacji, czyli wybrane doświadczenia doktoranta ze spectrum autyzmu w drodze do celu”.
Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Aksjologiczne i prawne aspekty niepełnosprawności”, 11-12 kwietnia 2019 r., E. Płońska, referat:
„Niewygodni, niewidoczni i niechciani – formy wiktymizacji osób autystycznych”.
Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Aksjologiczne i prawne aspekty niepełnosprawności”, 11-12 kwietnia 2019 r.

Maciej opublikował szereg prac naukowych dotyczących praw osób ze spektrum autyzmu, które są artykułami w recenzowanych czasopismach naukowych oraz rozdziałami w monografiach:

Perkowski M., Oksztulski M., Kaczyńska I., Autism between the PhD student and the promotor. Case study, „Studies in Logic, Grammar and Rhetoric” 2017, nr 52(65), p. 143-164.
Oksztulski M., Prawo pacjenta autystycznego do składania oświadczeń woli, w tym wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych. Prawa pacjenta pod red. Drozdowska U i Wnukiewicz-Kozłowska A, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2016, s. 67-77.
Perkowska M., Oksztulski M., Perkowski M., Wnorowski K., Prawo do nauki osób z autyzmem w polskim szkolnictwie wyższym – założenia i doświadczenia praktyczne na przykładzie projektu NO-AUTism, „Chowanna” 2017, t. 1 (48) [numer tematyczny: Niebezpieczna humanistyka – wywrotny wymiar pedagogiki i edukacji], p. 219-244.
Oksztulski M., Bezdroża w krainie edukacji, czyli wybrane doświadczenia doktoranta ze spektrum autyzmu w drodze do celu, [w:] Aksjologiczne i prawne aspekty niepełnosprawności, A. Drabarz (red.), Wydawnictwo: Temida 2, Białystok 2020.
Karowicz-Bienias S.A., Oksztulski M., Prawo do nauki osób z autyzmem. Wymiar krajowy i międzynarodowy, [w:] Prawo międzynarodowe. Teoria i praktyka, I. Kraśnicka, (red.), Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2020, s. 279-306.
Perkowski M., Oksztulski M., Autism as a Disability (From the Lawyer’s Perspective), “Białostockie Studia Prawnicze” 2018, vol. 23, no. 4, p. 43-56
Oksztulski M., Prawo do godności osób autystycznych, [w:] Umiędzynarodowienie krajowego obrotu prawnego. Tom I, M. Perkowski, W. Zoń (red. nauk.), Białystok 2016, p. 91-120.
Oksztulski M. Prawo osób z autyzmem do właściwych warunków mieszkaniowych. Identyfikacja międzynarodowa polskiego porządku prawnego, [w:] Umiędzynarodowienie krajowego obrotu prawnego. Tom I, M, Perkowski, W. Zoń (red. nauk.), Białystok 2016, p. 121-138.
Perkowski M., Oksztulski M., Wykształcony autysta na polskim rynku pracy a międzynarodowy standard traktowania, [w:] Dorobek i rozwój nauki prawa pracy w świetle wyzwań XXI wieku : księga dedykowana pamięci Profesora Bogusława Cudowskiego, P. Nowik, I. Sierocka, W. Witoszko, K. Żywolewska (red.), Wydawnictwo Temida 2, Białystok 2022, s. 239-253.
M. Oksztulski, M. Perkowski, W. Zoń, Person on the Autism Spectrum on (the margin of) the Labour Market : the Nominal International Standard versus the Reality of a European Union Member State – (The Example of Poland), „International Community Law Review” 2024, vol. 26, issue 3, s. 258-276
M. Oksztulski ,Między ideałem a realiami – zakłady aktywności zawodowej a zatrudnienie osób ze spektrum autyzmu / Between Ideal and Reality: Professional Activation Facilities and the Employment of People on the Autism Spectrum, „Białostockie Studia Prawnicze” 2023, vol. 28, no. 4, s. 235-252,
M. Oksztulski, M. Perkowski, W. Zoń, Autistic Persons in the Labour Market in the Light of ECtHR Case-law. „International Community Law Review” 2023, vol. 25, issue 6, s. 546-560,
M. Perkowski, I. Kraśnicka, A. Drabarz, W. Zoń, M. Oksztulski, M. Skórzewska- Amberg, E.M. Kwiatkowska, Relations of Research and Teaching in Legal Education : International Legal Framework and Selected National Solutions, „Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem” 2023, t. 15, nr 2, s. 211-234
M. Oksztulski, M. Perkowski, Prawo do pracy osób ze spektrum autyzmu w realiach polskich okiem badaczy prawa międzynarodowego, w: Prawo międzynarodowe wobec wyzwań społecznych, pod red. E. Cała-Wacinkiewicz, J. Menkes, J. Nowakowska-Małusecka, W. Sz. Staszewski, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2023

Główna

O Macieju Oksztulskim